ERZURUM Atatürk Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Süleyman Toy, Yüksek binaların varlığı rüzgarı hafifletir; Bitki örtüsü ile kaplı yeşil alanların azlığı buharlaşmanın azalmasına neden olur. Binalar rüzgar ve buharlaşma ile havanın soğumasını engeller ve şehirleri daha sıcak hale getirir. Şehirlerin sıcak, kuru, boğucu ve kirli havası iklim değişikliğine neden olurken; Öte yandan oradaki insanların konforunu, iş performansını ve sağlık durumunu da etkiliyor.
Atatürk Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Dekanı, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Toy, 5 Haziran Dünya Çevre Günü’nde kentteki iklim sorunlarına dikkat çekti. Yoğun kentleşmenin iklim değişikliğine de neden olduğunu belirten Prof. Dr. Toy, bu durumun insan sağlığını ve yaşam alanlarını da etkilediğini söyledi.
‘SERA GAZI, TOZ VE PARÇACIKLARI GÜNEŞ IŞINLARINI TUTUYOR’
Kenti coğrafi özelliklerin, yerel iklim koşullarının, kullanılan yapı malzemelerinin, insan aktivitelerinin ve ulaşım türlerinin etkilediğine vurgu yapan Prof. daha fazla ısı gücü üretmek için güneş ışınları. Ayrıca şehirlerde insan faaliyetleri sonucu oluşan sera gazları ile partikül madde denilen toz ve parçacıklar da güneş ışınlarının tutulmasına ve şehir ortamının ısınmasına neden olur. Elektriğin evsel ısıtma ve soğutma için yeniden kullanılması, endüstriyel tesislerden ve trafikten kaynaklanan fazla ısı da kentsel çevrede sıcaklığın artmasına neden olur.
‘ŞEHİRLER İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE NEDEN OLUYOR’
Kentteki yüksek binalara dikkat çeken Prof. Dr. Toy, Yüksek binaların varlığı rüzgarları yumuşatır; Bitki örtüsü ile kaplı yeşil alanların azlığı buharlaşmanın azalmasına neden olur. Binalar rüzgar ve buharlaşma ile havanın soğumasını engeller ve şehirleri daha sıcak hale getirir. Şehirlerin sıcak, kuru, boğucu ve kirli havası iklim değişikliğine neden olurken; Öte yandan oradaki insanların konforunu, iş performansını ve sağlık durumunu da etkiliyor.
prof. Toy, iklim değişikliğine bağlı meteorolojik olayların arttığına, buna maruz kalan insan sayısının arttığına, can ve mal kayıplarının da arttığına vurgu yaptı.
‘SADECE JEOLOJİK ZEMİN ETÜDÜ YETERLİ DEĞİL’
Doğal afetlere dayanıklı şehirlerin oluşturulması gerektiğini anlatan Prof. Şehirlerdeki altyapı bu tür durumlara hazır olmalıdır. Kentlerin iklim değişikliğinin neden olduğu afetlere karşı dayanıklı hale gelmesi ve sürdürülebilir kalkınması için her türlü mekansal özelliğin analiz edilmesi gerekmektedir. Bu analizler arasında sadece jeolojik zemin etütleri değil; Dere yatakları gibi yaşanabilirlik açısından riskli alanların belirlenmesi, planlama ve uygulama aşamalarında uzun yıllar ölçülen iklim bilgilerinin dikkate alınması gerekmektedir. Bu açıdan, kentsel saçaklanmanın önlenmesi ve yerinde dönüşüm uygulamalarının yaygınlaştırılması için dünyada yaygın olarak uygulanan sürdürülebilir kent modellerinin ülkemizde de benimsenmesi değerlidir.
‘KENTSEL TASARIM REHBERLERİ HAZIRLANMALI’
Yol ve bina konumlandırmasının iklimsel özelliklere ve coğrafi yapıya göre yapılması gerektiğini belirten Prof. kişi başına düşen yeşil alan, bu alanların herkes tarafından erişilebilir olması ve vatandaşların özel araç bağımlılığından kurtulmalarını sağlayacak ulaşım türlerinin geliştirilmesidir. Şehirlerin ekonomik açıdan dirençli olması, şehir halkının yeterli iş ve istihdam olanaklarına sahip olması ile sağlanmaktadır.
“UYGUN OLMAYAN ARSALAR İNŞAATA AÇILMAMALIDIR”
Dirençli şehirler kadar toplumsal dirence de dikkat çeken Prof. Ekonomik fayda olarak arazi kirasına ihtiyaç duyulmaması ve uygun olmayan arazilerin yapılaşmaya açılmaması sağlanmalıdır. Sosyal dayanıklılık ise toplumun bilgi ve bilinç düzeyinin tüm bu riskleri anlayabilecek; diğer yandan bu tür tehlikelere karşı yerel uyum kapasitesi oluşturabilecek düzeyde olmalıdır. Bütün bunları başarmak için yasal düzenlemelere uygun hareket etmek ve önemli bir denetim sağlamak gerektiğini söyledi.
