İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Avrupa Birliği (AB) ve İngiltere’nin, Brexit sonrası Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda arasındaki ticareti düzenleyen Kuzey İrlanda Protokolü üzerinde yeni bir anlaşmaya vardıklarını ve protokolün artık Windsor Çerçevesi.
İngiltere ile AB arasındaki Brexit anlaşmasının bir parçası olan ve İngiltere’nin modülü olan Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda’nın ortası olan İrlanda arasındaki ticareti düzenleyen Kuzey İrlanda Protokolü’nde yeni bir anlaşmaya varıldı. İngiltere Başbakanı Rishi Sunak ve Avrupa Komitesi Lideri Ursula von der Leyen, İngiltere’nin Windsor kentinde yaptıkları görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi. Sunak yaptığı açıklamada, Avrupa Birliği ile İngiltere’nin Brexit sonrası Kuzey İrlanda’nın ticaret kurallarını belirleyen Kuzey İrlanda Protokolü üzerinde anlaştığını ve protokolün artık Windsor Çerçevesi olarak bilineceğini duyurdu. Yeni anlaşmanın İngiltere genelinde sorunsuz bir ticaret akışı sağladığını belirten Sunak, Kuzey İrlanda’nın birlikteki yerini koruduğunu ve Kuzey İrlanda’nın egemenliğini güvence altına aldığını belirtti. Anlaşmanın İngiltere’nin AB ile ilişkilerinde “yeni bir sayfa” açtığını kaydeden Sunak, anlaşmanın 1998’deki Belfast Anlaşması’ndaki (Hayırlı Cuma Anlaşması) “hassas dengeyi” koruyacağını ve tüm ülkelerin “özlemlerini ve kimliğini” koruyacağını söyledi. Kuzey İrlanda’daki insanlar ve Kuzey İrlanda’daki insanlar için “belirsizliği sona erdireceğini” ilan etti. Uzlaşı ile üç büyük adım attıklarını belirten Sunak, ilk adımın malların yeşil şerit ve kırmızı şerit olarak ikiye ayrıldığı “İngiltere içinde sorunsuz bir ticaret akışı” olacağını söyledi. Yeşil şeritle birlikte gümrük bürokrasisinin sıkıntılı durumunun rafa kaldırılacağını anlatan Sunak, “İrlanda Denizi’nde her türlü sınır algısını ortadan kaldırdık.”
Sunak, anlaşmayla birlikte ikinci adımda İngiltere’de sağlık düzenleyicisi tarafından kullanımı onaylanan ilaçların Kuzey İrlanda’da otomatik olarak satışa sunulacağını belirtti. Uzlaşı ile atılan üçüncü adıma da değinen Sunak, anlaşmanın Kuzey İrlanda parlamentosuna yasalar üzerinde söz sahibi olmanın yanı sıra Kuzey İrlanda’daki uygulamalarını durdurma yetkisi verdiğini belirtti. “Acil durum frenini çekmemiz için net bir süreç yaratıyor.”
İngiliz hükümetinin bu konuda veto hakkı olacağını da sözlerine ekleyen Sunak, bunun Kuzey İrlanda’da on yıllardır süren çatışmayı sona erdirmeye yardımcı olan Belfast Anlaşması’na “güçlü yeni koruma” sağladığını söyledi.
Von der Leyen ise Başbakan Sunak ile birkaç ay önce verdikleri “önemli taahhüdü” yerine getirdiklerini belirterek, “İkili ilişkilerimizde yaşanan zorluklar konusunda birbirimize karşı dürüst olduğumuzu da hatırlıyorum. ilişki ve bunu doğru zemine oturtmak çok önemliydi.”
Windsor Çerçevesi konusunda prensipte anlaşmaya vardıklarını belirten Von der Leyen, anlaşmayı İngiltere ve AB çıkarları için “yeni bir sayfa” olarak nitelendirdi. Von der Leyen, “AB’nin tek pazarının bütünlüğünü korumak için güçlü önlemler konusunda anlaştık.” dedi.
Windsor Çerçevesinin Kuzey İrlanda’daki insanlara fayda sağladığına dikkat çeken von der Leyen, bunun AB-İngiltere ilişkilerini güçlendireceğini söyledi.
Kuzey İrlanda Protokolü
Brexit anlaşmasının bir modülü olan Kuzey İrlanda Protokolü, İngiltere’nin bir parçası olan Kuzey İrlanda ile AB üyesi olan İrlanda arasındaki ticareti düzenlemektedir. Kuzey İrlanda, Brexit’ten sonra AB’nin Gümrük Birliği kurallarına tabi olmaya devam ederken, İngiltere’nin geri kalanıyla ticaretinde gümrüklere tabidir. – LONDRA
